chú thích 05

(1) Nguyên văn: đương như liên hoa bất vi nê ô 當如蓮華不為泥污 như hoa sen không vấy bùn nhơ.
(2) Nguyên văn: thảm thích 慘戚 bi thương thê thiết.
(3) Nguyên văn: phát nhận 發軔 bắt đầu phát sinh.
(4) Nguyên văn: cánh hữu ngân quản ô ti, cái di dư thư dã 更有銀管烏絲, 蓋貽餘書也. Ngân quản là quản bút bạc, phiếm chỉ bút; ô ti lan 烏絲欄 là ô vạch đen trên giấy hoặc lụa (thư pháp).
(5) Nguyên văn: liễm nhẫm 襝衽 thời xưa, phụ nữ sửa vạt áo để bái lạy gọi là liễm nhẫm. Sau phụ nữ dùng trong thư, tỏ ý kính trọng.
(6) Nguyên văn: không san 空山 núi rừng thâm u ít người lai vãng. Ở đây chỉ cửa không, tức cửa chùa nhà Phật.
(7) Nguyên văn: thiêm 苫 đệm rơm, chiếu cỏ (dùng để nằm khi có tang). ◎Như: tại thiêm 在苫 có tang cha mẹ (phải nằm chiếu cỏ trong một trăm ngày theo tục lệ thời xưa). ◇Nghi lễ 儀禮: Tẩm thiêm chẩm khối 寢苫枕塊 (Tang phục 喪服) Nằm chiếu rơm gối đất.
(8) Nguyên văn: vị hôn thê 未婚妻 chỉ người nữ đã đính hôn nhưng chưa cưới.
(9) Nguyên văn: phụ chấp 父執 bạn thân (cùng chí hướng) của cha.
(10) Đặc biệt trong đoạn này, và cũng như ở nhiều chỗ khác, Bùi Giáng dịch miên man dài ra rất nhiều so với nguyên tác. Xin in nghiêng (en italique) cho độc giả dễ phân biệt. Tuy nhiên, đây là phong cách dịch riêng biệt của Bùi Giáng, tưởng như buông tuồng, nhưng thực ra đã hiển lộ mạch ngầm trong văn chương tác giả. Bản dịch "Mùi Hương Xuân Sắc" (Sylvie, souvenirs du Valois, Gérard de Nerval) cũng thế.
(11) Nguyên văn: thức vi 式微 suy vi, suy bại, sa sút. ◇Liêu trai chí dị 聊齋志異: Bộc tức thức vi, do thị thế duệ, hà chí hạ hôn ư thị quái 僕即式微, 猶是世裔, 何至下昏於市儈 (Liễu Sinh 柳生) Tôi dù sa sút, cũng là con nhà thế gia, đâu đến nỗi phải hạ mình cầu hôn qua bọn mối lái ở chợ.
(12) Nguyên văn: cao kháng vô luân 高抗無倫.
(13) Nguyên văn: minh phủ 冥府.
(14) Nguyên văn: khu ô sa di 驅烏沙彌 sa di đuổi quạ (một trong ba loại sa di). Còn gọi là trục dăng sa di 逐蠅沙彌. Chỉ tiểu sa di, từ bảy tuổi tới mười ba tuổi, có phận sự xua đuổi chim quạ hoặc ruồi muỗi không cho giành giựt thức ăn uống của các nhà sư (Theo Phật Quang Điện Tử Đại Từ Điển, p6884).